کاربرد بلاکچین در کسب و کارها
بلاکچین چیست؟
بلاک چین یک پایگاه داده توزیع شده است که بین نودهای یک شبکه کامپیوتری به اشتراک گذاشته شده است. این فناوری نوظهور اطلاعات را به صورت الکترونیکی ذخیره می‌کند و بیشتر به علت نقش حیاتی خود در ثبت غیرمتمرکز و ایمن تراکنش‌های ارز دیجیتال، به شهرت رسیده است. بزرگترین نوآوری در بلاک چین این است که صحت و امنیت ثبت داده‌ها را به صورت اتوماتیک و بدون نیاز به شخص ثالث تضمین می‌کند.
بلاکچین می‌تواند در بخش‌های مختلف صنعت بانکداری پیاده‌سازی شود و با باز کردن دروازه‌های جدیدی در امور خدمات بانکی و ارائه تراکنش‌های سریع‌تر، ارزان‌تر، ایمن‌تر و فراگیرتر، هم به نفع بانک‌ها و هم مشتریان عمل کند.
کاربردهای بلاکچین در این صنعت را می‌توانیم در سه قسمت اصلی بررسی کنیم که عبارت‌اند از:
1. انتقال پول
مفهوم اصلی پشت اختراع فناوری بلاکچین همچنان یکی از بهترین کاربردهای آن محسوب می‌شود. انتقال پول با استفاده از بلاکچین ارزان‌تر و سریع‌تر از روش‌های سنتی است. این موضوع به‌ویژه درباره تراکنش‌های برون‌مرزی صادق است که اغلب کُند و گران هستند؛ حتی در سیستم مالی مدرن ایالات متحده، انتقال پول بین حساب‌ها ممکن است چند روز طول بکشد؛ این در حالی است که یک تراکنش بلاکچین در عرض چند دقیقه انجام می‌شود.
2. مبادلات مالی
طی چند سال گذشته، شرکت‌های زیادی در زمینه ارائه خدمات مبادلات غیرمتمرکز ارز دیجیتال شروع به فعالیت کرده‌اند. استفاده از بلاکچین برای صرافی‌ها انجام سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر تراکنش‌ها را امکان‌پذیر می‌کند. علاوه بر این، در صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی نیست سرمایه خود را نزد مرجع متمرکزی سرمایه‌گذاری کنید؛ بنابراین، به‌عنوان کاربر یک سیستم مالی غیرمتمرکز، کنترل و امنیت بیشتری خواهید داشت. درحالی‌که صرافی‌های مبتنی بر بلاکچین عمدتاً با ارزهای دیجیتال سروکار دارند، این مفهوم برای سرمایه‌گذاری‌های سنتی نیز به کار می‌رود.
3. وام دادن
یکی دیگر از کاربردهای بلاکچین در صنعت بانکداری، در بخش دادن وام نمود پیدا می‌کند. می‌توانید از بلاکچین برای اجرای وام‌های تضمین‌شده از طریق قراردادهای هوشمند استفاده کنید. قراردادهای هوشمند ایجادشده بر روی بلاکچین می‌توانند به‌طور خودکار مواردی مانند خدمات پرداخت، فراخوانی اعتبار، بازپرداخت کامل وام و آزادسازی وثیقه را انجام دهند؛ در نتیجه، پردازش وام سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر خواهد بود و می‌توانید وام‌های با نرخ بهتر ارائه کنید.
کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه
کاربرد بلاکچین در صنعت بیمه و استفاده از قراردادهای هوشمند، شفافیت بیشتری را برای مشتریان و ارائه‌دهندگان بیمه فراهم می‌کند. ثبت همه ادعاها در یک بلاکچین، از ادعاهای تکراری برای یک رویداد جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، استفاده از قراردادهای هوشمند، روند دریافت پرداخت‌ها را برای مدعیان سرعت می‌بخشد.
کاربرد بلاکچین در حسابداری
یکی از مهم‌ترین کاربردهای بلاکچین، در حوزه حسابداری است؛ زیرا بلاکچین در اصل نوعی تکنولوژی حسابداری محسوب می‌شود. این تکنولوژی مربوط به انتقال مالکیت دارایی‌ها و نگهداری دقیق دفتر کل اطلاعات مالی است. در حرفه حسابداری، به‌طور گسترده با اندازه‌گیری و ارتباطات اطلاعات مالی و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات مذکور سروکار دارید. این حرفه به‌طور عمده به تعیین یا اندازه‌گیری حقوق و تعهدات مرتبط با دارایی‌ها یا برنامه‌ریزی برای بهینه‌ترین تخصیص منابع مالی مربوط می‌شود. استفاده از بلاکچین، مالکیت دارایی‌ها و تعهدات مرتبط با آن‌ها را برای شما به‌عنوان یک حسابدار، با وضوح بیشتری فراهم می‌کند و کارایی‌تان را به‌طور چشمگیری بهبود می‌بخشد.
بلاکچین این ظرفیت را دارد که با کاهش هزینه‌های نگهداری و تطبیق دفاتر و ارائه اطلاعات مطلق درباره مالکیت و سابقه دارایی‌ها، حرفه حسابداری را ارتقا دهد. بلاکچین، اطلاعات منابع موجود و تعهدات سازمانی را به‌طور شفاف‌تری به شما ارائه می‌دهد. همچنین منابع به‌کارگرفته‌شده برای ثبت سوابق را آزاد می‌کند تا بتوانید تمرکز خود را بر برنامه‌ریزی‌های مرتبط با اختصاص منابع معطوف کنید.
کاربرد بلاکچین در انرژی
بلاکچین روش امیدوارکننده‌ای برای ثبت و تسهیل تراکنش‌های بین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی است. کاربرد بلاکچین در بخش انرژی، شامل موارد مختلفی می‌شود. چند نمونه از این کاربردها عبارت‌اند از:
معامله انرژی به روش همتا به همتا:
فروش انرژی تجدیدپذیر به شرکت‌کنندگان دیگر شبکه بلاکچین از طریق قراردادهای هوشمند خودکار
مدیریت گواهی‌نامه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر:
ثبت و اعطای خودکار گواهی‌نامه‌های انرژی تجدیدپذیر به‌صورت آنلاین و خودکار برای جلوگیری از خطر دو بار خرج کردن
مدیریت شبکه انرژی:
کنترل خودکار تمام جریان‌های انرژی و ذخیره‌سازی در شبکه، برای متعادل کردن عرضه و تقاضا
شارژ کردن و اشتراک‌گذاری وسایل نقلیه الکتریکی:
کنترل برنامه‌ها و خدمات شبکه برای شارژ خودروهای برقی به روش همتا به همتا
کاربرد بلاکچین در پزشکی
یکی دیگر از کاربردهای بلاکچین در حوزه پزشکی نمود پیدا می‌کند. نگهداری سوابق پزشکی افراد در بلاکچین به پزشکان اجازه می‌دهد تا اطلاعات دقیق و به‌روزی درباره بیماران خود به دست آورند. بلاکچین می‌تواند تضمین کند که حتی با مراجعه به چندین پزشک، همچنان بهترین مراقبت ممکن را دریافت کنید. بلاکچین همچنین روند دسترسی به سوابق پزشکی را سرعت می‌بخشد که در برخی موارد برای نجات جان بیمار، عاملی حیاتی محسوب می‌شود. اگر اطلاعات بیمه افراد در پایگاه داده بلاکچین نگهداری شود، سیستم درمان به‌راحتی می‌تواند وضعیت بیمه بیمار را بررسی کند.
کاربرد بلاکچین در آموزش
یکی از صنایعی که به‌تازگی به موارد کاربرد بلاکچین اضافه شده، صنعت آموزش است. استفاده از بلاکچین در آموزش هنوز در مراحل ابتدایی به سر می‌برد و تنها تعداد انگشت‌شماری از مؤسسات از این فناوری استفاده می‌کنند. بر اساس نظرسنجی شرکت تحقیقاتی Gartner در سال 2019، تنها 2 درصد از مؤسسات آموزش عالی از بلاکچین استفاده می‌کنند. این نظرسنجی همچنین نشان داد 18 درصد مراکز آموزشی قصد دارند تا دو سال آینده بلاکچین را به روش‌های سنتی خود پیوند بزنند.
در حال حاضر، مؤسساتی که بلاکچین را پذیرفته‌اند، در درجه اول از آن برای ذخیره‌سازی و اشتراک‌گذاری سوابق تحصیلی و گواهی‌نامه‌های آموزشی استفاده می‌کنند. بااین‌حال، محققان باور دارند این فناوری می‌تواند آموزش را به روش‌های مختلفی متحول کند؛ روش‌هایی از قبیل:
- افزایش فرصت‌های یادگیری
- ایجاد بهینه‌ترین شرایط برای مربیان از طریق قراردادهای هوشمند
- ارائه مالکیت بر سوابق تحصیلی به دانش‌آموزان
- کاهش هزینه‌های تحصیل
- آسان کردن فرایند ثبت و انتشار تحقیقات دانشگاهی
بااین‌حال، با ورود کامل تکنولوژی بلاکچین به حوزه آموزش، چالش‌هایی پیش می‌آیند که باید پیش از هر اقدامی به‌خوبی درباره آن‌ها فکر کنید. برخی از این چالش‌ها عبارت‌اند از:
- حفظ امنیت اطلاعات
- افزایش روزافزون حجم داده‌ها و کاهش سرعت شبکه
- هزینه‌های تطابق آموزش سنتی با تکنولوژی جدید
- سرعت آهسته پذیرش این تکنولوژی توسط مؤسسات در سراسر جهان
کاربرد بلاکچین در مدیریت منابع انسانی
با وجود همه نکات مثبت، کاربرد بلاکچین در منابع انسانی هنوز به‌صورت گسترده شناخته نشده است؛ اما بی‌شک، این تکنولوژی در آینده این حوزه نقش مهمی ایفا خواهد کرد. کاربردهای بلاکچین به‌طور فزاینده‌ای در مدیریت مالی رایج شده است و در زمینه‌هایی مانند حقوق، با مدیریت منابع انسانی هم‌‌پوشانی دارد.
سه عامل اصلی استفاده از بلاکچین در مدیریت منابع انسانی، نیاز به افزایش شفافیت و سرعت تراکنش‌ها، خودکارسازی یا ساده‌سازی فرایندهای تجاری است. موارد اصلی کاربرد بلاکچین در مدیریت منابع انسانی در بخش‌های زیر خلاصه می‌شوند:
خودکارسازی پرداخت‌ها:
بلاکچین با خودکارسازی پرداخت‌ها به کارمندان، پیمانکاران و سرمایه‌گذاران به صرفه‌جویی در منابع کمک شایانی می‌کند.
استخدام:
متقاضیان با توکنایز کردن (فرایند تبدیل دارایی به دارایی‌های دیجیتال) هویت خود و ثبت سوابق در بلاکچین، که احتمال تقلب در نوشتن رزومه را به صفر نزدیک می‌کند، زمان مورد نیاز برای تأیید اطلاعات در روند استخدام را بسیار کاهش می‌دهند.
امنیت داده‌های کارفرما:
قابلیت تغییرناپذیری بلاک‌های بلاکچین به کارفرمایان این امکان را می‌دهد که با خیال راحت‌تری اطلاعات خود را ذخیره و به صحت اطلاعات ذخیره‌شده اطمینان کنند.
مدیریت قراردادها:
قراردادهای هوشمندی که بلاکچین ارائه می‌کند، قراردادهای کاغذی را به قراردادهای دیجیتالی غیرقابل تغییر و شفاف تبدیل می‌کند.
کاربرد بلاکچین در زنجیره تأمین
کاربرد بلاکچین برای ردیابی اقلام هنگام جابه‌جایی از طریق زنجیره تأمین، چندین مزیت دارد. از آنجا که داده‌ها در یک دفتر کل امن در دسترس هستند، ارتباط بین شرکا آسان‌تر می‌شود. همچنین استفاده از بلاکچین، امنیت و یکپارچگی بیشتری را فراهم می‌کند؛ زیرا داده‌های موجود در بلاکچین را نمی‌توان تغییر داد؛ این بدان معناست که افراد می‌توانند با اطمینان بیشتر از دقیق و به‌روز بودن اطلاعات، راحت‌تر با یکدیگر همکاری کنند.
کاربرد بلاکچین در رأی‌گیری
با نگهداری اطلاعات هویتی افراد در یک بلاکچین، تنها یک قدم با رأی‌گیری دیجیتال فاصله خواهیم داشت. با استفاده از فناوری بلاکچین می‌توانید اطمینان حاصل کنید که هیچ‌کس دو بار رأی نمی‌دهد، فقط رأی‌دهندگان واجد شرایط در انتخابات شرکت می‌کنند و رأی‌ها دستکاری نمی‌شود. علاوه بر این، دسترسی به رأی‌گیری را با ساده‌سازی آن از طریق چند کلیک در گوشی هوشمندتان، افزایش و درعین‌حال، هزینه برگزاری انتخابات را به میزان زیادی کاهش دهید.
کاربرد بلاکچین در تخصیص منابع دولتی
روش دیگری برای استفاده از هویت‌های دیجیتال ذخیره‌شده در بلاکچین، مدیریت منابع دولتی، مانند برنامه‌های رفاهی، تأمین اجتماعی و برنامه‌های سلامت و بهداشت است. استفاده از فناوری بلاکچین، امکان تقلب و هزینه‌های عملیات را کاهش می‌دهد. همچنین، ذی‌نفعان می‌توانند از طریق پرداخت دیجیتالی در بلاکچین، وجوه اختصاص‌یافته را سریع‌تر دریافت کنند.
کاربرد بلاکچین در اینترنت اشیا
اینترنت اشیا (اتصال دستگاه‌های مختلف از طریق اینترنت به یکدیگر)، زندگی ما را آسان‌تر می‌کند؛ اما در را برای افراد شرور باز می‌کند تا به داده‌های ما دسترسی یابند یا کنترل سیستم‌های مهم را در دست بگیرند. فناوری بلاکچین با ذخیره گذرواژه‌ها و داده‌های دیگر در یک شبکه غیرمتمرکز به جای سرور متمرکز، امنیت بیشتری را فراهم می‌کند. علاوه بر این، از آنجا که بلاکچین عملاً تغییرناپذیر است، دستکاری داده‌ها غیرممکن می‌شود.
کاربرد بلاکچین در ثبت مالکیت اقلام یا NFT
امروزه، مهم‌ترین کاربرد بلاکچین بعد از ارزهای دیجیتال، در دنیای توکن‌های غیرقابل تعویض یا NFT مشاهده می‌شود. توکن‌های غیرمثلی معمولاً روشی برای حفظ حقوق آثار هنری دیجیتال یا به‌طور کلی، هر شی مجازی یا حقیقی هستند. از آنجا که بلاکچین از وجود داده‌ها در دو مکان جلوگیری می‌کند، قرار دادن NFT در بلاکچین تضمین می‌کند که تنها یک نسخه از هر دارایی وجود دارد. این قابلیت، سرمایه‌گذاری در NFTها را به‌خوبی سرمایه‌گذاری در هنر فیزیکی و حتی بهتر از آن تبدیل می‌کند؛ زیرا مشکلات معمول هنرهای فیزیکی، مانند هزینه‌های ذخیره‌سازی و نگهداری را از میان می‌برد.
کاربرد بلاکچین در پرداخت حق امتیاز هنرمندان
با استفاده از فناوری بلاکچین برای ردیابی فایل‌های موسیقی و فیلمی که از طریق اینترنت پخش می‌شود، می‌توان مطمئن شد هنرمندان برای کارشان دستمزد مناسب دریافت کنند. از آنجا که فناوری بلاکچین برای اطمینان از این موضوع اختراع شد که یک فایل فقط در یک مکان وجود دارد، می‌توان از آن برای کاهش دزدی استفاده کرد. علاوه بر این، استفاده از یک بلاکچین برای ردیابی بازپخش آثار هنری در سرویس‌های استریم و یک قرارداد هوشمند برای توزیع پرداخت‌ها، شفافیت و اطمینان بیشتری را در روند دریافت حق امتیاز توسط هنرمندان ایجاد می‌کند.
کاربرد بلاکچین در املاک
معاملات املاک و مستغلات برای تأیید اطلاعات مالی و مالکیت و سپس انتقال اسناد و املاک به مالکان جدید، کاغذبازی‌های زیادی دارد. استفاده از فناوری بلاکچین برای ثبت تراکنش‌های املاک، ابزاری امن‌تر و در دسترس‌تر برای تأیید و انتقال مالکیت فراهم می‌کند. این تکنولوژی معاملات را تسریع و در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌کند.
کاربرد بلاکچین در شرط‌بندی
صنعت شرط‌بندی می‌تواند از بلاکچین برای ارائه چندین مزیت به بازیکنان استفاده کند. یکی از بزرگترین مزایای راه‌اندازی کازینو روی بلاکچین، شفافیتی است که برای شرکت‌کنندگان فراهم می‌شود. از آنجا که هر تراکنش روی بلاکچین ثبت می‌شود، شرط‌بندان می‌توانند اطمینان حاصل کنند بازی‌ها منصفانه برگزار می‌شود و کازینو پول افراد را پرداخت می‌کند. علاوه بر این، با استفاده از بلاکچین، به ارائه اطلاعات شخصی، ازجمله حساب بانکی، نیازی نیست؛ قابلیتی که برای برخی از افراد ضروری است. بلاکچین همچنین راه‌حلی برای محدودیت‌های نظارتی حکومت‌ها ارائه می‌دهد؛ زیرا بازیکنان می‌توانند به صورت ناشناس شرط‌بندی کنند و شبکه غیرمتمرکز در معرض تعطیل شدن توسط دولت قرار نگیرد.
کلام پایانی
در این مقاله کاربرد بلاکچین را در پانزده حوزه مختلف، به غیر از رمزارز، بررسی کردیم. این تکنولوژی هنوز خیلی جوان است و کسب‌وکارها همچنان برای به‌کارگیری این فناوری به‌منظور پشتیبانی از عملیات خود، در حال بررسی راه‌های جدیدی هستند. با افزایش حجم داده‌های دیجیتالی و نیاز روزافزون به امنیت داده‌ها، راحتی دسترسی، شفافیت و یکپارچگی که از ویژگی‌های اصلی بلاکچین به شمار می‌روند، قطعاً در آینده، بیشتر شاهد حضور این فناوری در صنایع مختلف و زندگی روزمره خود خواهید بود.