HTML مخفف Hyper Text Markup Language بوده و در فارسی به آن زبان نشانه گذاری ابرمتن میگویند. دقت کنید که HTML یک زبان برنامه نویسی نیست، بلکه یک زبان نشانگذاری یا Markup language به حساب میآید. کدنویسی با HTML قدم گذاشتن در جای پای بزرگان وب و شروع ساخت سایتهای شگفتانگیز است.
اگر عاشق طراحی سایت هستید و برای ورود به این حوزه برنامه جدی دارید، آموزش HTML اولین قدم شما در این مسیرخواهد بود.
HTML یک نوع زبان نشانه گذاری است. یعنی HTML دادهها را محصور میکند یا آنها را در داخل تگهای (برچسبهای) HTML «علامتگذاری» میکند. این نشانهگذاری، هدف داده را تعریف و تفسیر میکند. سپس، مرورگر وب کدهای HTML را میخواند و این کدها محل مؤلفههایی مثل عنوانها، پاراگرافها، لینکها و سایر موارد را برای مرورگر مشخص میکنند. در واقع، HTML داده را برای مرورگر توصیف میکند تا مرورگر وب بتواند دادهها را به شکل مناسبی نمایش دهد.
به همراه HTML و برای تکمیل آن، میتوان از فناوریهایی مانند CSS و زبانهای اسکریپتنویسی مثل جاوا اسکریپت برای ایجاد وبسایتها کمک گرفت. اما، با توجه به اینکه استفاده از عبارت «زبان برنامه نویسی HTML» در میان عموم رایج است و توسط اکثر افراد از این اصطلاح استفاده میشود، در این مطلب نیز همین عبارت به کار برده شده است.
زبان HTML شامل مجموعه ای از تگها است. یک تگ به مرورگر می گوید که ساختار و فرمت یک صفحه وب چگونه است. هر تگ HTML در بین < > قرار میگیرد. اغلب تگهای HTML شامل تگ شروع و تگ پایان می باشند. به عنوان مثال برای ایجاد یک پاراگراف جديد در HTML باید متن موردنظر را در بین دو تگ قرار داد که به ترتیب تگ شروع و پایان برای پاراگراف می باشند.
البته برخی از تگها، فاقد تگ پایان هستند. مثلا تگ IMG که برای ایجاد تصاویر از آن استفاده می شود، از این دسته است. همان طور که می بینید تگهای پایان به صورت <Tag/> می باشند.
از طرف دیگر هر تگ دارای تعدادی ویژگی با خاصيت نیز می باشد. به عنوان مثال تگ دارای یک ویژگی به نام ALIGN جهت تراز نمودن پاراگراف است.
تگهای HTML و ویژگیهای مهم آنها در فصل های بعدی به طور مفصل توضیح داده خواهد شد.
نکته: HTML نسبت به حروف حساس نیست، ولی معمولا برای خوانایی بهتر و ایجاد تمایز بین تگ های HTML و دیگر متون، بهتر است تگها و ویژگی های HTML را با حروف بزرگ نمایش داد.
اولین نسخه HTML که شامل ۱۸ تگ بود، توسط تیم برنرز-لی (Tim Berners-Lee) در اوایل دهه هفتاد شمسی نوشته شد. از آن زمان تا کنون، نسخههای HTML متعددی وجود داشته است. در هر نسخه تگها و صفتهای جدیدی اضافه شده است. رایجترین نسخه مورد استفاده در دهه هفتاد شمسی، HTML 4.01 بود که در سال ۱۳۷۸ تبدیل به یک استاندارد رسمی شد. بزرگترین بهروزرسانی زبان برنامه نویسی HTML در اواسط سال ۱۳۹۲ با نام HTML5 معرفی شد. در این بهروزرسانی تگهای معنایی زیادی مثل <header> ،<article> و <footer> به این زبان نشانهگذاری اضافه شدند.
قصد داریم در این بخش به این موضوع بپردازیم که HTML5 چیست و چه فرقی با HTML دارد. تا سال 2008 بازار HTML4 داغ بود و به طور گسترده استفاده میشد. اما مشخص بود که این نسخه از HTML ضعفهایی دارد و باید بروزرسانی شود. به همین دلیل کمپانی WHATWG توسعه این زبان را در دست گرفت و استانداردهای آن را ارتقا داد. ضعف اصلی که باید روی آن کار میشد مربوط به چندرسانهای (multimedia) و گرافیک بود.
HTML5 در سال 2014 یک آپدیت مهم و اساسی را تجربه کرد. در این آپدیت تگهای HTML جدیدی اضافه شدند که تاثیر بسیار مثبتی در بالا بردن کیفیت و بهبود تجربه کاربران داشتند. پس از این آپدیت طراحی سایتها ساختار منظمی پیدا کرد و مفاهیم قدیمی (مانند استفاده از table در بدنه اصلی صفحات) کنار گذاشته شدند.
HTML در کنار css و js هسته اصلی وب را تشکیل میدهد و یک زبان بسیار مهم در دنیای وب حساب میشود. این زبان مزیتها و محدودیتهایی هم دارد که در ادامه به آنها اشاره میکنیم و میبینیم دلیل اصلی ماندگاری HTML چیست و چرا این زبان با تمام مشکلاتش هنوز زبان شماره یک وب به حساب میآید. برخی از مهمترین مزایا و معایب این زبان عبارتند از:
این مسئله که یادگیری HTML چقدر زمان میبرد بستگی دارد به اینکه چه انتظاری از یادگیری HTML وجود دارد. یادگیری HTML تنها چند روز برای خواندن و آموزش کدهای مورد نیاز زمان میبرد. میتوان موارد ابتدایی آموزش HTML را در یک ساعت یاد گرفت. وقتی آشنایی کافی با تگها بدست آید، میتوان به راحتی صفحه HTML ساخت. اگرچه، استفاده از HTML برای طراحی سایتهای خوب بحث جداگانهای دارد.
میتوان گفت نیمی از طراحی یک وبسایت خوب مهارت و نیمه دیگر آن استعداد است. یادگیری مهارتها و کاربرد صحیح و شناخت تگها، نتیجه حاصل شده را به میزان زیادی بهبود میدهد. داشتن درک مناسب از طراحی و همچنین مخاطبی که قرار است جذب شود شانس موفقیت وبسایت را افزایش میدهد. خوشبختانه، تا زمانی که پشتکار و انگیزه لازم برای ساخت وبسایتهای بهتر وجود داشته باشد، این موارد ذکر شده قابل تحقیق و مطالعه هستند.
با وجود اینکه HTML زبان قدرتمندی است، اما برای ساخت یک وبسایت حرفهای و کاملاً واکنشگرا کافی نیست. از زبان برنامه نویسی HTML (زبان نشانهگذاری HTML) تنها میتوان برای اضافه کردن عنصرهای متنی استفاده و ساختار محتوا را ایجاد کرد. اما، HTML به همراه دو زبان فرانتاند دیگر به خوبی کار میکند. این زبانها CSS و جاوا اسکریپت هستند. با استفاده از CSS ، HTML و جاوا اسکریپت میتوان به تجربه کاربری بسیار خوبی دست یافت و قابلیتهای پیشرفتهای را پیادهسازی کرد.
برای درک بهتر، اگر فرض شود HTML یک انسان است، میتوان CSS را مثل لباسهای او و جاوا اسکریپت را حرکات و رفتار وی در نظر گرفت.